Spadkodawca zostawiający spadek z długami
Kwestie dotyczące dziedziczenia spadku od zawsze budziły wiele kontrowersji. Dla jednych spadek odziedziczony po zmarłym może być nadzieją na poprawę jakości życia, dla drugich zaś może okazać się kłopotem i walką z paragrafami. Co więc możemy zrobić w sytuacji, gdy spadkodawca miał problemy finansowe, a w skład masy spadkowej wchodzą same długi? Czy aby uchronić siebie i dzieci możemy odrzucić spadek lub zrzec się dziedziczenia? Czy zstępni spadkodawcy mogą uchronić się przed jego zadłużeniem? Czy można odrzucić spadek za życia spadkodawcy?
Zrzeczenie a odrzucenie spadku – dług w spadku i co dalej?
Chociaż zrzeczenie i odrzucenie spadku mają to samo zadanie, to różnią się one znacznie pod względem formy zawarcia i czasem, który mamy na podjęcie odpowiednich działań. Podstawową różnicą między tymi instytucjami prawnymi jest to, że umowa o zrzeczenie się spadku może zostać zawarta tylko i wyłącznie za życia przyszłego spadkodawcy.
Spadkodawca zostawił długi – jak zrzec się spadku?
W celu zrzeczenia się spadku niezbędne jest zawarcie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego. Umowę taką można podpisać jedynie za życia spadkodawcy. Spadkobierca tym czynem decyduje się na całkowite pozbawienie się praw do spadku w tym również do odziedziczenia długów, które mogą być częścią spadkową. Jeżeli taka umowa nie zostanie podpisana za życia spadkodawcy wtedy zrzeczenie się dziedziczenia nie jest wykonalne. Można jednak skorzystać z innej opcji mianowicie odrzucenia spadku.
Umowa zrzeczenia się spadku automatycznie obejmuje również dzieci i wnuki spadkobiercy. Może jednak nastąpić wyjątek, gdy podczas podpisywania umowy zostanie zaznaczone, iż zrzeczenie się obejmuje tylko jedna osobę tym samym pozostawiając prawo do dziedziczenia zstępnym.
Jak odrzucić spadek? Czy można przyjąć spadek bez długów?
W chwili śmierci spadkodawcy następuje tzw. otwarcie spadku. Wraz z nim na spadkobierców ustawowych i testamentowych przechodzą wszystkie zobowiązania i prawa, które przed śmiercią posiadał zmarły. W sytuacji gdy w skład masy spadkowej wchodzą długi osoby dziedziczące, aby uchronić siebie i dzieci przed spłatą zadłużenia z własnego majątku, mogą w całości odrzucić spadek.
Należy jednak pamiętać, że w takim wypadku spadkobiercy odrzucają nie tylko pasywa ale także aktywa wchodzące w skład masy spadkowej. W momencie gdy zdecydujemy się na odrzucenie spadku w ciągu 6 miesięcy należy złożyć w sądzie rejonowym lub przed notariuszem odpowiednie oświadczenie. Co jednak istotne odrzucenie spadku nie zwalnia z dziedziczenia dzieci. Zgodnie z art. 1020 KC (Kodeksu Cywilnego): „Spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.” W praktyce oznacza to, że spadek wraz z długami przechodzi na naszych potomków. Co więc zrobić w sytuacji, gdy małoletni nie może sam złożyć odpowiedniego oświadczenia?
Ochrona dziecka – jak uniknąć spadku z długami?
W przypadku gdy zdecydujemy się na odrzucenie spadku jesteśmy wyłączeni z dziedziczenia, jednak majątek po spadkodawcy w całości przechodzi na dzieci. O ile problemu nie stanowi pełnoletnie potomstwo, które może samo złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku, tak problem pojawia się przy osobach małoletnich. Choć wydawałoby się, że to rodzice mogliby złożyć oświadczenie za swoje dzieci to sprawa okazuje się być bardziej skomplikowana niż mogłoby się wydawać. Mianowicie zgodnie z prawem czynność taka przekracza zwykły zarząd majątkiem dziecka. Nasuwa się więc pytanie co mogą zrobić rodzice aby uchronić dziecko przed dziedziczeniem długów po zmarłych?
Pierwszym krokiem powinno być wystąpienie do Sądu Rodzinnego o pozwolenie na złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego. Dopiero po wydaniu stosownego pozwolenia możemy przed Sądem Rejonowym lub notariuszem złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku i tym samym uchronić nasze dziecko przed długami dziedziczonymi po spadkodawcy.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w kwestiach dotyczących Prawa Cywilnego, Prawa Spadkowego i innych zapraszamy do konsultacji ze specjalistami, radcami prawnymi w naszej kancelarii w Krakowie Gromala-Górnik & Wędrzyk.